نویسنده: سردار داغچی
جغرافيا:
كشور بوسنى و هرزگوين در شبه جزيره بالكان و در جنوب شرق اروپا واقع شده است. بوسنى و هرزگوين، يكى از بخش هاى جمهورى سوسياليست يوگسلاوى سابق. این کشور در مورخه 1992.3.1 از يوگسلاوى استقلال گرفته و از شمال و غرب با كروواسى، از شرق با صربستان، و از جنوب شرقى با مونته نگرو همسايه است. مساحت آن 51129 كيلومتر مربع و جمعيت آن 3855000 نفر است پايتخت اين كشور سارايوو مى باشد.
تاريخچه:
مردم بوسنى و هرزگوين اساساً ايلرى هستند كه در قرن دهم ق.م در شمال شرقى بالكان اسكان يافتند. درباره تاريخ سياسى اين سرزمين گفته می شود كه در ابتداى قرن دوم ق.م روم ها بر آن تاختند، آن را به تصرف خود در آورده و به مدت پنج قرن بر آن حكومت كردند. پس از آن، تا مدتى اقوام بومى منطقه حكومت را در اختيار داشتند و از قرن هفتم اسلاوها بر آن حاكم شدند. اين كشور از قرن 12 م. در صحنه سياسى اروپا مطرح و از قرن چهاردهم به صورت دولتى مقتدر ظاهر شد. در قرن پانزدهم به دنبال لشكركشیهاى دولت عثمانى به منطقه بالكان، سرزمين بوسنى و هرزگوين به تصرف آنها در آمد و مدت چهارصد سال بخشى از امپراتورى عثمانى محسوب میشد.
ورود عثمانی ها به اين منطقه باعث منسوخ شدن فرهنگ اسلاوها شد و گسترش دين اسلام و تداخل فرهنگ اسلامى و اسلاوى سبب بروز تحولى عميق در فرهنگ بوسنى و هرزگوين گرديد. گسترش شهرسازى و توجه به توسعه مراكز دينى و علمى، مانند مساجد و كتابخانه ها، تأثيرى فراوان بر اعتلاى فرهنگى اين منطقه داشت.
اين سرزمين در 1878 به دنبال تصميم كنگره برلن از سيطره دولت عثمانى خارج شد و به امپراتورى اتريش - مجارستان پيوست و در 1908 رسمآ تحت سلطه اين امپراتورى در آمد. پس از جنگ جهانى اول، با فروپاشى امپراتورى اتريش - مجارستان، جمهورى سوسياليست بوسنى و هرزگوين تأسيس شد و پس از جنگ جهانى دوم به جمهورى يوگسلاوى (متشكل از بوسنى و هرزگوين، اسلوونى، كرواسى، مقدونيه، مونته نگرو، و صربستان) پيوست. پس از فروپاشى اتحاد جماهير شوروى، و به تبع آن بلوك شرق، بوسنى و هرزگوين نيز به همراه ساير جمهوریهاى يوگسلاوى، در 1991 اعلام استقلال كرد. اما اين تحول با جنگ و خونريزى همراه بود. درگيریهاى شديدى كهميان مسلمانان بوسنى و صربها رخ داد، آثار مخرّب بسيارى در ساختار اقتصادى و فرهنگى اين منطقه به جاى گذاشت. اين كشور پيشتر از اين، بخشى از جمهورى يوگسلاوى محسوب میشد در نهايت بوسنى و هرزگوين در مارس 1992 به استقلالرسيد. پس از آن، جنگى ميان مسلمانان بوسنى، كروا تها و صربها در كشور روى داد، در اين رويداد، صربها به طور ناجوانمردانه ابتدا به اسلوانى، سپس به كرواسى و نهايتاً به بوسنى و هرزگوين حمله كردند. با پايان جنگ در سال 1995 ، صربها 49 درصد قلمرو كشور را در كنترل خود گرفتند كه اين سرزمين صرب يا صربستان شناخته می شود. قلمرو باقيمانده نيز رسماً به عنوان فدراتيو بوسنى و هرزگوين معرفى شد كه از سوى فدراسيون بوسنيايی ها و كرواتها كنترل میگردد. امروزه فدراتيو بوسنى- كروات و جمهورى صرب با يكديگر كشور بوسنى هرزگوين را تشكيل میدهند. عليرغم تلاشهاى بين المللى براى متحد كردن مردم، در حقيقت، اين كشور از هنگام جنگ، بين مردم بوسنى و كروات و صرب تقسيم شده باقى مانده است.
دين و زبان:
تركيب دينى در كشور بوسنى وهرزگوين عبارت است از: مسلمان سنى ( 40 درصد)، ارتدوكس صربى ( 31 درصد)، كروآت ( 17 درصد) و بقيه ( 8 درصد). در كشور بوسنى و هرزگوين سه زبان بوسنيايى، كروآتى (با خط لاتين)، صربى (با خط سيريل) زبان هاى رسمى محسوب مى شوند.
نظام سياسى:
نوع حكومت در كشور بوسنى و هرزگوين، جمهورى چند حزبى فدرال با دو مجلس قانونگذارى مى باشد.
