تۆرکجه چئویری: اۇمۇد اۇرمۇلۇ
2016 اۇلۇسلارآراسی آنادیلی گۆنۆنۆن آنا قوْنۇسۇ "نیتهلیکلی ائییتیم، اؤیرتیم دیللری و اؤیرنیم چیخدیلاری" اوْلۇشدۇرماقدادیر.
بۇ، آنادیلینین نیتهلیکلی ائییتیم و دیل چئشیدلیلیی اۆچۆن یئنی 2030 سۆردۆرۆلهبیلر قالخینما گۆندهمینین ایلهرییه داشینماسینداکی اؤنهمینین آلتینی جیزماقدادیر.
سۆردۆرۆلهبیلر قالخینما 4. آماجیندا، 2030 گۆندهمی هر قادین و ارکهیین اؤز توْپلۇملارینا بۆتۆن اوْلاراق قاتیلابیلمهلری و ایستهدیکلرینی گرچکلشدیرهبیلمهلری اۆچۆن گرهکن بیلگی، باجاری و دهیرلری ائدینمهسینی ساغلایان هرکس اۆچۆن نیتهلیکلی ائییتیم و یاشام بوْیۇ اؤیرنمهیه اوْداقلانماقدادیر. بۇ آماج؛ آزینلیقلار، یئرهل خالقلار و کند نۆفۇس ایله بیرلیکده اؤزهللیکله قیز اۇشاقلاری و قادینلار اۆچۆن اؤنملیدیر. بۇ آماج آیریجا 2030 گۆندهمینین اۇیقۇلانماسیندا بیر یوْل یئرکیپی اوْلان، ائییتیم و اؤیرتیمده آنادیلینین قۇللانیمینا سایقییی، دیل چئشیدلیلیغینین قوْرۇنماسی و سۆردۆرۆلمهسینی اؤزندیرن یونسکونون ائیییتیم 2030 ائیلم پلانیندا دا یانسیدیلماقدادیر.
چوْخدیللیلیک بۇ آماجلارین اؤنه چیخاریلماسیندا تهمهلدیر. بۇ، 2030 گۆندهمی گهنهلینده ایقلیم دئییشیکلیغی، سۆردۆرۆلهبیلر تۆکهتیم و اۆرهتیم ایله بیرلیکده بۆیۆمه، ایستیخدام و ساغلیغا ایلیشگین باشاری اۆچۆن سوْن درجه اؤنم داشیماقدادیر.
یونسکو مئدیا و بیلگی اوْخۇریازلیغینین یانی سیرا ایلگیلی یئرهل ایچهرییی دستکلهیهرک اینترنتده دیل چئشیدلیلیغینین گلیشدیریلمهسینه عئینی بیچیمده اوْداقلانماقدادیر. یئرهل و یئرلی بیلگی سیستمی پروْگرامی آراجیلیغییلا، یونسکو آنادیلین و یئرهل دیللرین بؤیۆک بیلگهلیک بیریکیملری اوْلان یئرهل اکینجلرین و بیلگینین قوْرۇنماسی و پایلاشیلماسی کاناللاری اوْلاراق اؤنهمینین آلتی جیزیلماقدادیر.
چوْخدیللی یاناشمادا آنادیللر، قادینلارین، ارککلرین و توْپلۇملارین گۆجلندیریلمهسی اۆچۆن تهمهل اوْلان نیتهلیکلی ائییتیمین آیریلماز پارچاسیدیر. بیزلر ده کیمسهنی گئریده بیراخماماق اۆچۆن داها عادیل و سۆردۆرۆلهبیلر بیر گهلهجک یارادماق آماجییلا بۇ گۆجۆ تانیمالی و بسلهمهلییییک.
تۆرکجه- فارسجا سؤزلۆک:
گهنهل(Gənəl)= عمومی
یؤنهتیجی(Yönətici)=مدیر
اۇلۇسلارآراسی(Uluslararası)= بینالمللی
ایلهتی(İləti)= پیغام
قۏنۇ(Qonu)= موضوع
نیتهلیک(Nitəlik)= کیفیت
ائییتیم(Eyitim)= آموزش
اؤیرتیم(Öyrətim)= تدریس، تعلیم
چیخدی(Çıxdı)=خروجی
اۇلۇشدۇرماق(Oluşdurmaq)=تشکیل دادن
چئشیدلیلیک(Çeşidlilik)= تنوع
قالخینما(Qalxınma)= توسعه
اؤنم(Önəm)= اهمیت
آماج(Amac)= هدف
تۏپلۇم (Toplum)= جامعه
گرهکن(Gərəkən)=لازم، مفید
بیلگی(Bilgi)=معلومات
ائدینیم(Edinim)= اکتساب
آزینلیق(Azınlıq)= اقلیت
یئرهل(Yerəl)= محلی
یئرکیپ(Yerkip)= نقشه
سایقی(Sayqı)= حرمت
قوْرۇماق(Qorumaq)=حفظ کردن، محافظت نمودن
اؤزندیرمک(Özəndirmək)=تشویق کردن
چوْخدیللیلیک(Çoxdillilik)=چندزبانگی
تهمهل(Təməl)= اساس
ائیلم(Eyləm)= عمل، حرکت
تۆکهتیم(Tükətim)=مصرف
اۆرهتیم(Ürətim)=تولید
ایلیشگین(İlişgin)= عاید، مرتبط
باشاری(Başarı)=موفقیت
اوْخۇریازلیغینین(Oxuryazarlıq)=خواندن و نوشتن
ایلگیلی(İlgili)=مرتبط
ایچهریک(İçərik)= محتوی
گلیشدیرمک(Gəlişdirmək)= توسعه دادن، بسط دادن
بیچیم(Biçim)= فرم، شکل
یئرلی(Yerli)= محلی
آراجیلیق(Aracılıq)=واسطهگری
بیلگهلیک(Bilgəlik)=خرد، حکمت
بیریکیم(Birikim)= انباشت
اکینج(Əkinc)= فرهنگ
یاناشما(Yanaşma)=رویکرد
