زبان مادر، زبان مادری و آموزش به زبان مادری

اومود اورمولو
زبان مادر

"زبان مادر" برای بیان مجموعه و یا خانواده زبانی بکار برده می‌شود. برای مثال زبان ترکی یک زبان مادر بوده که خود دارای شیوه‌های متعددی به مانند ترکی آزربایجانی، ترکی ترکیه(بر اساس لهجه استانبولی)، ترکی ازبکی، ترکی قزاقی، ترکی قرقیزی و ... می‌باشد.
زبان مادری

زبانی که کودک از مادر و خانواده، محیط ، فرهنگی که به آن وابسته است می‌آموزد را "زبان مادری" گویند. زبان مادری به مانند خود انسان طبیعی و جزئی جداناپذیر از حیات می‌باشد. آموزش و یادگیری زبان مادری از بدو تولد انسان شروع می‌گردد.
آموزش به زبان مادری

سیستم آموزشی و تحصیلی که بر پایه زبان مادری گروهی مشخص شکل گرفته باشد را آموزش به زبان مادری گویند. کودک در سیستم آموزشی مبتنی بر زبان مادری تمامی دروس را به زبان مادری خویش فرا می‌گیرد. 

خزینه زبان‌های مردمان دنیا     

بنا به نظر بسیاری از زبان پژوهان و جامعه شناسان مرگ زبانی برابر با مرگ انسان‌ها و فرهنگ‌ها تلقی می گردد. به مرور زمان بسیاری از زبان‌ها بر اثر عوامل متعدد خارجی – داخلی به مرگ زبانی مبتلا می‌شوند. سازمان یونسکو در سال ۲۰۰۲ اطلس زبان‌های جهان را منتشر ساخت که در این اطلس علمی در آن زمان ۶۰۰۰ زبان و لهجه ثبت گردیده بود. بنا به پیش‌بینی‌های سازمان جهانی UNESCO بیش از ۹۰% زبان‌ها طی ۱۰۰ سال پیش رو تماماً به مرگ زبانی مبتلا خواهند شد و زبان‌های بسیار نادری به مرحله دیگر راه خواهند یافت.
تنوع زبان‌ها در جغرافیای ایران

جغرافیای ایران نیز یکی از مناطق غنی جهان از بعد میزبانی زبان‌های متنوع می‌باشد که متاسفانه وجود تنوع زبانی یاد شده تا به اکنون از سوی دولت و ملت حاکم ایران نادیده و کتمان شده است. در ایران از بعد پراکندگی زبانی، زبان ترکی در موقعیت بسیار ویژه‌ای برخوردار بوده و در کنار ۳ منطقه عمده ملی ترک‌نشین در بسیاری از دیگر مناطق به مانند تهران و دیگر شهرهای بزرگ به عنوان زبان دوم از بعد کثرت تکلم کاربرد دارد، علارغم تعدد و کثرت ترک زبانان در ایران زبان ترکی در سیستم آموزشی و تحصیلی ایران از هیچ جایگاهی برخوردار نمی‌باشد و کودکان ترک ملزم به یادگیری زبان تحمیلی اقلیت فارسی‌زبان‌اند.