1800’لاردان باشلایاراق، تیلینین "ساپتالانمیش دئولت" دئدییی بیر گۆجۆ داشییان مرکزی بیر قۇرۇلۇش طرفیندن یۆرۆتۆلن اۇلۇسلاشما سۆرهجی، اۇلۇسۇن دوْغال بیر اوْلۇشۇم دئییل، ترسینه قۇرغۇلانان و یارانان بیر یاپی اوْلدۇغۇنا ایشارت ائدر. آرالاریندا فرقلیلیکلر وار اوْلان و گؤوشک باغلارلا بیربیرینه باغلانمیش توْپلۇلۇقلاردان بیر "بیرلیک" اوْلۇشدۇرماق اۆچۆن "اۇلۇس"ۇن خیال ائدیلمهسی و یارادیلماسی گرهکیر.
میللییتچیلیک بیر اۇلۇس یارادماق اؤیرتیسیدیر. میللییتچیلییه گؤره، سیاسال یؤنهتیمین دوْغال و اهن اۇیقۇن توْپلۇمسال بیریمی اۇلۇسدۇر و هر اۇلۇس دا اؤز گلجهیینی بلیرلمه حاققینا صاحیبدیر. بیر باشقا آنلاتیملا، سیاسال هؤرگۆتلنمهنین اۆلکۆ بیچیمی اۇلۇس- دئولتدیر و هر ائگهمن دئولتین ده تک بیر اۇلۇسۇ اوْلمالیدیر. بۇ ندنله، هر میللییتچیلیک بیر اۇلۇس تانیمینا احتیاج دۇیار. نه وار کی، گرچکده هارادا و نه زامان بیر اۇلۇسۇن وار اوْلدۇغۇنۇ کسین بیر بیچیمده اوْرتایا قوْیاجاق نسنهل بیر اؤلچۆت وار اوْلمادیغیندان هرکس طرفیندن قبۇل ائدیلهبیلهجک بیر اۇلۇس تانیمینا اۇلاشماق دا سوْن درجه گۆجدۆر. بۇ دۇرۇمدا میللییتچی ایدئوْلوْژیده اۇلۇس، گهنهللیکله "اوْرتاق بیر اکینج" و "دیل"ه قایناقلا تانیملانار. آیریجا تاریخ، گهلهنکلر، دین و ائتنیسیته کیمی اؤیهلرین اوْرتاقلیغی ویا پایلاشیلماسی دا اۇلۇس اوْلمانین ایشارتی ساییلار. میللییتچیلیک، بۆتۆن بۇ اؤیهلری اوْرتاق بیر ایلیشگینلیک دۇیقۇسۇ یارادیلماسینی ساغلایان آراجلار اوْلاراق دیرلندیریر و دئولت دستکلی مئکانیزملرین یاردیمییلا آماجا اۇیقۇن بیر بیچیمده ایشلر و اۇلۇسال کیملیکلری بیلینجلی اوْلاراق یاراتمایا چالیشار. بۇنا میللت اوْلۇشدۇرما / اۇلۇس یاراتما تاریخسهل سۆرهج ایچهریسینده اۇلۇس اوْلۇشدۇرما دئنهییملری اینجهلندییینده، بۆتۆن دئولتلرین اۇلۇسۇ قۇرغۇلار و قۇرارکن بنزر آراجلاردان قۇللاندیغی گؤرۆلۆر. بۇنلاردان – بۇ چالیشمانین قوْنۇسۇنۇ اوْلۇشدۇران- دیل و ائییتیم بۆیۆک بیر اؤنهمی داشیر.
ایلگیلی یازیلار:
تۆرکجه- فارسجا سؤزلۆک:
ائییتیم(Eyitim)= آموزش
سۆرهج(Sürəc)= پروسه
ساپتاما(Saptama)= تثبیت
قۇرۇلۇش(Quruluş)=تاسیس
اۇلۇس(Ulus)= ملت
دوْغال(Doğal)= طبیعی
اۇلۇشۇم(Oluşum)= شکل گیری
قۇرغۇلاماق(Qurğulamaq)= طراحی کردن
یاپی(Yapı)= ساختار
گؤوشک(Gövşək)= شل
تۏپلۇلۇق(Topluluq)= جمعیت
اؤیرتی(Öyrəti)= دکترین، تز
یؤنهتیم(Yönətim)= مدیریت، اداره
اۇیقۇن(Uyqun)= مناسب
تۏپلۇمسال(Toplumsal)= اجتماعی
بیریم(Birim)= واحد
هؤرگۆت(Hörgüt)= تشکیلات
اۆلکۆ(Ülkü)= ایدهآل
بیچیم(Biçim)= فرم، شکل
ائگهمن(Egemən)= حاکم
گرچک(Gərçək)=حقیقت
کسین(Kəsin)= قطعی
نسنهل(Nəsnəl)= آبجکتیو
اؤلچۆت(Ölçüt)= معیار
گهنهل(Gənəl)= عمومی
اکینج(Əkinc)= فرهنگ
قایناق(Qaynaq)= منبع
گهلهنک(Gələnək)= سنت
اؤیه(Öyə)=عنصر، المان
ایلیشگینلیک(İlişginlik)=عایدات
یاردیم(Yardım)= کمک
آماج(Amac)= هدف
کیملیک(Kimlik)=هویت
بیلینج(Bilinc)= آگاهی
دئنهییم(Deneyim)= تجربه
آراج(Arac)= ابزار، واسط
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر